Học một sàng khôn: Củ sen: Dinh dưỡng và những món chay ngon

Theo Đông y, củ sen có vị ngọt, tính bình, tác dụng bổ tỳ, bổ phế, cầm máu, tráng dương, an thần. Ngoài ra, củ sen là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao.

Trong củ sen có chứa 70% tinh bột và một số chất như: asparagin, arginin, trigonellin, tyrosin, glucoze, vitamin A, B, C, PP và một số ít tanin.

Thường dùng trong các trường hợp xuất huyết (nôn ra máu, đại và tiểu trộn ra máu, chảy máu cam, tử cung xuất huyết…), ăn uống kém, mất ngủ, bạch đới, tiêu chảy. Ngày dùng 30 - 50g củ sen tươi hoặc 10 - 15g củ sen khô, sắc uống.

Sau đây là một số món ăn có ích cho người bị suy nhược cơ thể, ăn ngủ kém, nhất là những người bị bệnh phổi:

Nước củ sen

Củ sen tươi rửa sạch, thái nhuyễn vắt lấy nước, mỗi lần 1 ly, uống sáng và chiều 1 ly, dùng chữa lao phổi ho ra máu.

Cao lê - củ sen

Lê tươi 1 quả, rửa sạch gọt vỏ bỏ hột. Củ sen tươi 50g, rửa sạch gọt vỏ. Hai thứ thái nhuyễn, thêm đường trắng 15g, ninh thành dạng cao. Dùng uống với nước ấm, ngày 2 lần.

Nước vắt lê - củ sen - tỏi

Nước vắt quả lê 50ml, nước vắt củ sen 30ml, nước vắt tỏi 5ml, tất cả cùng trộn đều trong ly, một lần uống sạch, ngày 1 lần.

Nước củ sen - bạch quả

Nước củ sen tươi 120g, nước bạch quả 120g, nước lê 120g, nước mía 120g, nước hoài sơn 120g, hồng sấy khô 120g, hạch đào nhân tươi 120g, giã nhuyễn để sẵn. Mật ong 120g. Hòa loãng mật ong và cho bột hạch đào nhân và hồng khô vào chung nước hoài sơn khuấy đều, đun nóng cho tan thì tắt lửa. Tiếp tục đun chung tất cả các loại nước còn lại và khuấy đều, cất vào bình sứ dùng dần. Mỗi lần uống 1 - 2 thìa canh, uống bất cứ lúc nào và chiêu với nước đun sôi để nguội.

Canh củ sen - hồng táo

Củ sen 500g, hồng táo (táo đỏ) 200g.

Hai thứ hầm chín nhừ, thêm đường phèn vừa đủ, dùng ăn nóng vào buổi chiều tối.

Tác dụng bổ huyết, bổ phế, ích tỳ vị. Món ăn này còn giúp cho cơ thể khỏe mạnh, khí lực dồi dào, da dẻ hồng hào, tươi nhuận.

Củ sen hầm đậu đen

Củ sen 1kg, đậu đen 50g, gạo nếp 50g, muối ăn một ít.

Đậu đen ngâm cho nở lớn. Gạo nếp vo sạch, để ráo.

Lựa mua củ sen dài và mập (đường kính 4 - 6cm), mặt ngoài màu vàng nhạt. Gọt sạch vỏ, rửa sạch, để ráo. Sau đó cắt khoảng 2cm phía trên đầu mỗi củ sen, dồn đậu đen và nếp vào trong những lỗ sen, lấy đũa dồn cho nếp và đậu vào đầy các lỗ, gắn lại phần đầu của sen đã cắt, dùng tăm tre ghim lại cho chặt.

Xếp củ sen vào nồi đất, đổ nước vào ngập củ sen độ 1 lóng tay, thêm khoảng 1/2 muỗng cà phê muối ăn, đem hầm khoảng 3 giờ. Lúc đầu để lửa lớn cho thật sôi, sau đó giảm lửa, đậy kín nắp, hầm đến khi thử thấy củ sen chín mềm là được.

Khi dùng, cắt củ sen thành từng khoanh dày 2cm, chấm với muối mè hoặc đậu phụng giã nhỏ với muối + đường.

Món này nên dùng hết trong ngày, không nên để qua ngày sau, củ sen dễ bị đổ nhớt chua. Có thể giữ lâu trong tủ lạnh, nhưng ăn sẽ không ngon bằng ngày đầu.

Đây là món ăn dễ làm, ngon miệng, lại có tác dụng bổ phế, bổ huyết, dưỡng da, điều hòa kinh nguyệt, rất tốt cho người bị ho suyễn lâu ngày, suy nhược cơ thể, thiếu máu, gầy yếu, da mặt không tươi nhuận, tim đập mạnh, hồi hộp, mất ngủ.

Ngoài ra còn có nhiều món ăn bổ dưỡng khác:

Gỏi củ sen

Củ sen 500g, cà rốt bào 100g, đạm chay 300g (mì căn, đậu hũ, chả chay, nấm..) , hành tây 1 củ, đậu phộng 100g, hành phi, rau răm, ớt, chanh, nước mắm, muối, đường, giấm ăn, dùng với bánh phồng tôm chay.

Đây là một món ăn bổ dưỡng, có ích cho các tạng Tâm, Phế và Thận, tăng cường sức đề kháng, chống lão hóa, dưỡng da rất tốt.

Rất tốt cho người cao huyết áp, tiểu đường, béo phì, xơ vữa động mạch, thấp khớp, đau nhức gân cơ.

Dưa củ sen

Dùng củ sen đã rửa sạch, đem ngâm trong nước vo gạo pha muối, để ủ chua khoảng 3 ngày, làm dưa ăn.

Rất tốt cho hệ tiêu hóa, giải độc, giải nhiệt, làm tươi nhuận sắc mặt.

Nước khoai tây củ sen

Nguyên liệu: Khoai tây 1 củ, củ sen 100gr, mật ong lượng thích hợp, nước đá 1/8 ly, nước sạch 50ml.

Cách làm: Lấy khoai tây rửa sạch, gọt bỏ vỏ, rồi nấu chín với củ sen, xắt thành khối nhỏ.

Cho các nguyên liệu vào máy xay. Xay xong đổ vào ly nước đá, pha thêm mật ong cho vừa miệng.

Công hiệu: Món này có tác dụng hóa ứ, hành huyết, làm tươi nhan sắc

Chè củ sen đường phèn

Củ sen 500g, đường phèn 400g, 1 ống vani. Củ sen gọt vỏ, rửa sạch, cắt khoanh khoảng 0,5 – 1cm, sau đó cắt làm tư, ngâm khoảng 5 phút trong nước có pha ít nước cốt chanh. Rửa lại bằng nước sạch, cho vào nồi luộc sơ.

Nấu 400ml nước sôi khác, cho củ sen vào nấu lại khoảng 3 phút nữa, cho tiếp đường phèn vào nấu thêm khoảng 10 phút cho tan đường. Bắc nồi xuống, cho vani vào, nhấc xuống.

Chè củ sen có thể dùng nóng hoặc lạnh.

Tác dụng: bổ tỳ, bổ phế, an thần.

Canh củ sen

http://www.amthucchay.org/2013/04/canh-cu-sen-kim.html

Củ sen xào chay

http://www.amthucchay.org/2013/04/cu-sen-xao-chay-kim.html

Đạm chay xào củ sen

http://www.amthucchay.org/2013/04/am-chay-xao-cu-sen-kim.html

Chip củ sen

http://www.amthucchay.org/2013/03/chip-cu-sen-daikenhocon.html

Những món thực dưỡng:

Củ xen nấu tương tamari

Củ sen xắt lát nấu với nước chừng 20 phút rồi cho chút muối và chút xốt tương tamari và nấu tiếp 10 phút. Nó giúp làm tan chất nhầy, đờm tích chứa trong cơ thể, đặc biệt là hệ thống hô hấp.

Khi bị ho cảm, ta kết hợp uống trà củ sen và ăn củ sen thì rất chóng khỏi bệnh.

Củ sen luộc

Củ sen luộc tử 2 - 3 giờ trên bếp lửa nhỏ liu riu... cắt khéo 2 đầu để khỏi phải bỏ đi cái khúc thắt tức là phần mà nó sẽ trổ ra cái mắt của nó...

Chỗ khúc thắt là dương nhất và khó ăn nhất như là đầu mặt của khúc mía... nhưng từ chỗ thắt nhất thì nó lại nảy ra cái chồi non... vì sao?

Vì cực dương sinh âm...

Không bao giờ từ chỗ phình nhất của một cái hạt lại có thể nảy mầm từ đó được, muốn nảy mầm phải có chỗ lõm vào... chỗ lõm vào là gì nếu không phải là dương?

Sau khi luộc như vậy, củ sen trở nên mềm ... rất mềm... sau đó bạn có thể cắt ăn trực tiếp hoặc nấu xúp hay kho, xào... hoặc cho vào bát phở Ohsawa... thật là tuyệt vời...

Củ sen nghiền – Mai Trâm

Củ sen mua về, rửa sạch, cho vào máy xay sinh tố xay nhuyễn; máy xay sinh tố tên Juicelady của Mỹ (nhà tôi mua gần 2 triệu) hay máy xay củ quả nhãn hiệu Philip là những thứ máy xay sinh tố tốt nhất.

Sau khi xay, nước và cái trộn lẫn, nạo tí gừng cho lẫn vào và cho chút muối hầm, rồi sau đó cho nước lã hoà với bột sắn dây nấu thành một thứ bột nhão, sau cùng cho chút miso hay tamari, nếu muốn có độ béo cho thêm chút dầu vừng ép thủ công ngay từ khi phối trộn các nguyên liệu để đem nấu .. ngon... tuyệt trần.

Thành phần dinh dưỡng

- Củ hoặc rễ Sen (Ngẫu Tiết), có tác dụng làm mát và cầm máu, bổ máu. Lấy thật nhiều củ Sen, mài, lọc lấy nước dùng làm thuốc uống sống. Nước củ Sen không những có thể thay thế số nước thiếu trong cơ thể mà còn có tác dụng cầm máu. Nên uống lạnh vì dạ dày lúc xuất huyết thì hỏa vượng, nóng như đốt, vì vậy, không nên uống nóng. Hơn nữa, mạch máu khi gặp chất lạnh thì co rút lại, trái lại khi gặp nóng qúa thì dãn ra, xung huyết lên.

Khi mài rễ củ Sen, khônng nên bỏ các chỗ có mắt, vì chính các mắt Sen là thuốc cầm máu tốt. Có thể đun sôi làm nước uống thay nước trà hàng ngày. Nước củ Sen có vị chát, sít, làm mạch máu co rút. Nước củ Sen mài để lâu có mầu đỏ hoặc nấu lên cũng thấy mầu đỏ, nước mầu đỏ đó có tác dụng bổ huyết, vì thế, không phải chỉ uống khi có xuất huyết mà có thể uống lâu dài để bổ huyết.

Sen gốc, nguyên = Lotus root, raw = 100g
Nước_____________________g 79.10
Energy, năng lượng_______kcal 74
Protein____________________g 2.60
Total lipid (fat )______________g 0.10
Carbohydrate,by difference____g 17.23
Fiber, Chất xơ______________g 4.9
Calcium, Ca______________mg 45
Iron, Fe__________________mg 1.16
Magnesium,Mg____________mg 23
Phosphorus, P____________mg 100
Potassium, K_____________mg 556
Sodium, Na_______________mg 40
Zinc , Zn_________________mg 0.39
Copper ,Cu_______________mg 0.257
Manganese,Mn____________mg 0.261
Selenium________________mcg 0.6
Vitamin C________________mg 44.0
Thiamin ,B-1______________mg 0.160
Riboflavin, B-2_____________mg 0.220
Niacin ,PP;B-3____________mg 0.400
Pantothenic acid,B-5_______mg 0.377
Vitamin B-6_______________mg 0.258
Folate, total B-9__________mcg 13
Folate, food B-9__________mcg 13
Folate, DFE B-9__________mcg 13
protein 26, protein 58
phospho 1 , canxi 1

Sen gốc, nấu chín, đun sôi, để ráo nước, mà không có muối =
Lotus root, cooked, boiled, drained, without salt = 100g
Nước_____________________g 81.42
Energy, năng lượng_______kcal 66
Protein____________________g 1.58
Total lipid (fat )______________g 0.07
Carbohydrate,by difference____g 16.02
Fiber, Chất xơ______________g 3.1
Sugars, total ( đường ,tổng )__g 0.50
Calcium, Ca______________mg 26
Iron, Fe__________________mg 0.90
Magnesium,Mg____________mg 22
Phosphorus, P____________mg 78
Potassium, K_____________mg 363
Sodium, Na_______________mg 45
Zinc , Zn_________________mg 0.33
Copper ,Cu_______________mg 0.217
Manganese,Mn____________mg 0.220
Selenium________________mcg 0.6
Vitamin C________________mg 27.4
Thiamin ,B-1______________mg 0.127
Riboflavin, B-2_____________mg 0.010
Niacin ,PP;B-3____________mg 0.300
Pantothenic acid,B-5_______mg 0.302
Vitamin B-6_______________mg 0.218
Folate, total B-9__________mcg 8
Folate, food B-9__________mcg 8
Folate, DFE B-9__________mcg 8
Choline, total______________mg 25.4
Vitamin E (alpha-tocopherol )_mg 0.01
Vitamin K (phylloquinone)___mcg 0.1
protein 21, protein 61
phospho 1 , canxi 1