PHẠM NGŨ LÃO BỊ GIÁO ĐÂM VÀO ĐÙI?

PHẠM NGŨ LÃO BỊ GIÁO ĐÂM VÀO ĐÙI?

"Đại Việt sử ký" là bộ sử đầu tiên của nước ta, do Lê Văn Hưu soạn và hoàn thành năm 1272, vào đời Trần Thánh tôn. Bộ sử này nay đã không còn, do bị quân Minh tịch thu và tiêu hủy.

Sau đó, đời Lê Thánh tôn, Ngô Sĩ Liên tham khảo "Đại Việt sử ký", soạn thành bộ "Đại Việt sử ký toàn thư" (thường được gọi tắt là Toàn thư), hoàn thành vào năm 1697. Tiếng là tham khảo, chỉnh lý, nhưng Ngô Sĩ Liên, theo thói quen... ngứa bàn phím, là căn bệnh thường thấy ở các sử gia nước ta, nên cũng có thêm thắt thêu thùa chút chút gọi là! Tuy vậy, đây vẫn là bộ sử khả tín nhất mà ta có được, bởi một lẽ giản dị: nó là bộ sử cổ duy nhất còn lại nguyên bộ của nước ta. Đọc sử, nếu thấy có nghi vấn, thì hãy tra cứu đối chiếu với Toàn thư mà suy luận.

Về vị tướng văn võ kiêm toàn Phạm Ngũ Lão, Toàn thư chép:

"Ngũ Lão [người làng] Phù Ủng, [huyện] Đường Hào [châu] Thượng Hồng, lúc hơn hai mươi tuổi, Hưng Đạo vương thấy và cho là có kỳ tài, đem con gái nuôi gả cho. [Ngũ Lão] Nhân đó, làm gia thần cho vương, được vương dạy bảo thêm, tài nghệ tuyệt vời. Vương tiến cử ông.

"Ngũ Lão xuất thân trong hàng quân ngũ, nhưng rất thích đọc sách, là người phóng khoáng, có chí lớn, thích ngâm thơ, tựa như không để ý đến việc võ bị. Nhưng quân ông chỉ huy thực là đội quân phụ tử, hễ đánh là thắng. Ông có làm bài thơ:

述懷 Thuật hoài
橫槊江山恰幾秋 Hoành sáo giang sơn cáp kỷ thu
三軍貔虎氣吞牛 Tam quân tỳ hổ khí thôn ngưu
男兒未了功名債 Nam nhi vị liễu công danh trái
羞聽人間說武侯 Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu

(Cắp ngang ngọn giáo gìn giữ non sông đã bao năm
Ba quân hùm hổ, khí thế át cả sao Ngưu
Làm trai chưa trả xong món nợ công danh
Thêm hổ thẹn khi nghe chuyện Vũ hầu)

"Ông huấn luyện quân đội rất có kỷ luật, đối đãi tướng hiệu tựa như người nhà, đồng cam cộng khổ với binh sĩ, cho nên quân đi tới đâu, không ai dám chống; tất cả chiến lợi phẩm thu được đều sung vào kho quân, coi của cải như không, là bậc danh tướng của một thời vậy" (Toàn Thư, Bản kỷ, phần Minh tôn hoàng đế).

Tiếp liền đó, Ngô Sĩ Liên phê: "Tôi từng thấy các danh tướng nhà Trần như Hưng Đạo vương thì học vấn tỏ ra ở bài hịch, Phạm điện súy (tức Ngũ Lão) thì học vấn biểu hiện ở câu thơ, không chỉ có chuyên về nghề võ. Thế mà dùng binh tinh diệu, hễ đánh là thắng, đã tấn công là chiếm được, người xưa cũng không một ai vượt nổi các ông".

Tưởng như vậy đã là đủ vinh quang kiêu hãnh cho một đời tướng phụng sự non sông. Nhưng hậu thế không nghĩ vậy, ý họ cho rằng thế vẫn còn xoàng, đã là danh tướng thì hành trạng phải khác thường chăng? May mắn sao, tâm lý tự ti của dân tộc trong trường hợp này bỗng được một nhà văn đáp ứng, đó là danh sĩ Phạm Đình Hổ (1768-1839). Ông này sáng tác một quyển sách ghi lại những chuyện danh nhân du lãm học thuật ta bà thiên địa, có hư cấu thêm cho lôi cuốn giật gân. Quyển đó là "Vũ trung tùy bút".

Cuốn tùy bút văn học này có kể lại chuyện Phạm Ngũ Lão ra mắt Trần Hưng Đạo, tưởng tượng ra một giai thoại kỳ quái, nhưng lại làm dân tộc Việt Nam thích thú, đại khái rằng là: Hưng Đạo vương cùng tuỳ tùng đi ngang qua Đường Hào, thấy Phạm Ngũ Lão ngồi bên vệ đường đang đan sọt. Quân lính kéo đến, dẹp lối đi. Phạm Ngũ Lão vẫn ngồi thản nhiên, như không để ý đến ai cả. Quân lính cầm giáo đâm vào đùi chảy máu mà ông vẫn không nhúc nhích. Thấy vậy vương dừng lại hỏi, bấy giờ Phạm Ngũ Lão mới trả lời rằng đang nghĩ một câu trong binh thư nên không để ý. Biết người có tài, Trần Hưng Đạo cho ông ngồi cùng kiệu đưa về kinh sư.

Ui chu choa, Phạm Ngũ Lão vậy là một ông tướng bình dân, quý hóa quá hả? Lạy hồn, Phạm Ngũ Lão mà đan sọt ư? Ông là cháu của Phạm Hạp, một trong "Giao Châu thất hùng" (gồm Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Liễn, Lê Hoàn, Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Phạm Hạp và Phạm Cự Lượng) mà bên Tàu người ta cũng biết tiếng đó!

Và nhà Phạm Ngũ Lão có nghèo không? Xin thưa: Vào thời Trần, quân đội là do những kẻ có tiền, có quyền thế đứng ra tự thành lập, tự trang bị, tự nuôi quân, triều đình không có bổn phận tốn cơm áo gạo tiền cho tụi gia binh này. Và nếu Ngũ Lão không thống lãnh một đạo quân hùng hậu, thì he he, còn lâu Hưng Đạo mới để mắt ngó ngàng tới ông, nhá!

Phạm Ngũ Lão không biết có nghèo không, nhưng hoàng tử con vua cũng phải đánh bạn kết thân để moi tiền ông. Toàn thư, Bản kỷ, phần Anh tôn hoàng đế chép:

"Minh Hiến vương (tên là Uất, con út của Trần Thái tôn) với Ngũ Lão tình nghĩa thì rất thân nhưng lễ ý thì rất sơ sài. Minh Hiến đến nhà Ngũ Lão, thường cùng ngồi với nhau một chiếu, khi về [Ngũ Lão] lại đem biếu tặng vàng bạc, hễ [Minh Hiến] cần gì, cũng không có ý sẻn tiếc. Cho nên Minh Hiến thích chơi với ông. Vua có lần đã trách Ngũ Lão:

- Minh Hiến là hoàng tử, sao ngươi lại khinh xuất thế!.

Sau Minh Hiến lại đến nhà, Ngũ Lão vẫn cùng ngồi như xưa, chỉ nói:

- Ân chúa chớ đến nhà tôi nữa mà thánh thượng quở trách tôi.

Nhưng Minh Hiến vẫn lui tới thường xuyên, mà Ngũ Lão cũng không đổi nết cũ. Ấy là vì một người thì cậy của mà giữ lễ tiết sơ sài, một người thì ham của mà quên mất cả phận trên dưới vậy".

Người ta cố tình quên đi, lược bỏ thành phần tư sản đại điền chủ của Phạm Ngũ Lão, để hậu thế lầm tưởng rằng viên tướng này nghèo hèn, làm như cứ phải từ nghèo khổ vươn lên mới xứng đáng làm tướng của quân đội nhân dân vậy!

Còn cái mũi giáo đui vào đầm, ủa đâm vào đùi Phạm Ngũ Lão, thì sao? Ai rảnh quá, muốn thử nghiệm thì chờ khi một người đang dò số, trúng giải đặc biệt một tỷ, thì cầm lấy cây kim nho nhỏ, không cần ngọn giáo đâu, chích vào đầu ngón chân út, là nơi cách xa hệ thần kinh nhất trên cơ thể của tên trúng số kia, coi thử y có bị giật thịt không thì biết, he he!